تعرفه گمرکی چیست؟ صفر تا صد تعرفه های گمرکی

در اصل، تعرفه گمرکی نقش محوری در واردات کالا به عهده می گیرد و به عنوان یک معیار عددی برای طبقه بندی و تعیین وضعیت کالا در فرآیند ترخیص عمل می کند. می توان آن را به عنوان مبلغ حقوق ورودی قابل پرداخت برای ورود کالا به یک حوزه قضایی خاص تعریف کرد. با گذشت زمان، تعرفه‌های گمرکی دستخوش تغییرات تکاملی شده‌اند و سیستم‌ها و روش‌های مختلفی را در بر می‌گیرند که جنبه‌هایی مانند رویه‌های گمرکی، حمل‌ونقل، آمار و بیمه را در نظر می‌گیرند.

یکی از جنبه های مهم ترخیص کالا از گمرک تجارت بین المللی، کد تعرفه گمرکی است که معمولاً به عنوان کد سیستم هماهنگ (HS) شناخته می شود. این کد به عنوان یک شناسه جهانی برای هر محصول عمل می کند و به عنوان یک ابزار ضروری برای معامله گران عمل می کند.

در حوزه تجارت جهانی، به هر محصول یک کد HS منحصربفرد اختصاص می‌یابد که طبقه‌بندی و ردیابی کالاها را در سراسر مرزها ساده می‌کند. این کدها نقشی حیاتی در تضمین دقیق عوارض گمرکی و تسهیل جابجایی یکپارچه کالاها در بازار جهانی دارند.

تعرفه گمرکی به چه معناست؟

در حوزه تجارت بین‌الملل، یک استاندارد جهانی جامع همه کالاها را طبقه‌بندی می‌کند و به هر محصول یک کد هشت تا ده رقمی منحصربه‌فرد به نام کد تعرفه کالا یا کد HS اختصاص می‌دهد. این سیستم طبقه بندی هر محصول قابل تصور را در سطح جهانی در بر می گیرد و هیچ موردی را طبقه بندی نشده باقی نمی گذارد.

اهمیت کد تعرفه گمرکی بسیار مهم است و مشخصات دقیق کالا را در بر می گیرد. این کد به عنوان یک ابزار حیاتی عمل می کند و اطلاعاتی را در مورد مجوزهای واردات ضروری، گمرکات یا عوارض وارداتی قابل اعمال، و اینکه آیا کالا در دسته اقلام ممنوعه یا محدود قرار می گیرد، ارائه می دهد.

کد تعرفه، در اصل، به عنوان یک رویکرد سیستماتیک عمل می کند که طبقه بندی کالاها را استاندارد کرده و کنترل و شناسایی این فرآیند را ساده می کند.

در هر کشور، کد تعرفه گمرکی کالا در یک کتاب و با قوانین مربوطه آن کشور مطابقت دارد. حقوق و عوارض گمرکی برای هر کالا بر اساس این کد تعیین می شود.

به عنوان مثال، ایران تعرفه گمرکی خود را از طریق هیئت دولتی تعیین می کند و این تعرفه سالانه در ابتدای هر سال اعلام می شود. تعرفه های گمرکی تعیین شده توسط هیات دولت باید در کمیسیون ماده 1 تصویب و ترخیص شود.

شایان ذکر است که تعرفه گمرکی سال 1402 (سال تقویمی ایران) اخیراً به روز شده و اطلاعات جدیدی را به دست آورده است. برای آشنایی با تعرفه گمرکی کالاهای مختلف در سال 1402 می توان به کتاب مقررات صادرات و واردات همان سال مراجعه کرد.

اصطلاح “تعرفه” به طور گسترده ای برای متخصصان ترخیص کالا از گمرک و افراد درگیر در واردات کالا آشنا است. در این زمینه، پرس و جو در مورد «تعرفه» یک محصول خاص، مانند یک ماشین لباسشویی، معمولاً حول درصد یا میزان حقوق ورودی مربوط به آن کالای خاص است، همانطور که در دفترچه تعرفه گمرکی ذکر شده است.

سازمان جهانی گمرک (WCO) یک سازمان بین دولتی است که مقر آن در بلژیک است و مسئولیت اصلی آن نظارت بر طبقه بندی و ارزش گذاری محصولات است. WCO به دلیل حمایت و تأیید استفاده از سیستم هماهنگ (HS) که معمولاً به عنوان تعرفه گمرکی شناخته می شود، مشهور است. HS یک سیستم استاندارد برای طبقه بندی کالاها است که درک و اعمال نرخ های تعرفه را توسط مقامات گمرکی و بازرگانان در کشورهای مختلف تسهیل می کند.

به طور قابل توجهی، همه کشورهای عضو WCO به سیستم تعرفه گمرکی پایبند هستند و از یک رویکرد منسجم و یکسان به رویه های گمرکی در سطح جهانی اطمینان حاصل می کنند. این استانداردسازی بین‌المللی فرآیندهای تجارت بین‌المللی را ساده می‌کند و به حرکت روان کالاها در سراسر مرزها کمک می‌کند.

تعرفه گمرکی چه کاربردی دارد؟

کد تعرفه گمرکی که معمولاً به عنوان کد سیستم هماهنگ (HS) شناخته می شود، نقشی محوری برای کشورها و سازمان های وابسته دارد و به عنوان ابزاری همه کاره با کاربردهای گسترده عمل می کند.

این کد به عنوان یک استاندارد بین المللی برای تعیین حقوق ورودی کالا عمل می کند و با طیف وسیعی از کاربردها فراتر از عوارض گمرکی است.

در اینجا جزئیات بیشتر و کاربردهای کد تعرفه آمده است:

کد HS در ارزیابی اینکه آیا واردات کالاهای خاص نیاز به مجوز دارد یا خیر، بسیار مفید است. دولت‌ها و مقامات گمرکی از این کد برای دسته‌بندی محصولات استفاده می‌کنند و به تعیین اینکه آیا اقلام خاصی مشمول محدودیت‌های وارداتی، مجوز یا سایر الزامات نظارتی هستند یا خیر، کمک می‌کنند.

گزارش دقیق کد HS صحیح در پیش فاکتور بسیار مهم است. یک کد نادرست، چه عمدی یا غیرعمدی، می تواند منجر به مجازات و جریمه شود. این جریمه ها که برای خریدار اعمال می شود می تواند بین 50 تا 200 درصد ارزش گمرکی کالا باشد. اطمینان از استفاده از کد HS صحیح برای جلوگیری از اشتباهات پرهزینه در هنگام ترخیص کالا از گمرک ضروری است.

کد HS جمع آوری مالیات های داخلی را در یک کشور تسهیل می کند. طبقه‌بندی دقیق کالاها، دولت‌ها را قادر می‌سازد تا مالیات‌های مناسبی مانند مالیات بر ارزش افزوده (VAT) یا عوارض غیر مستقیم بر اقلام وارداتی وضع کنند که به منابع مالی کشور برای خدمات عمومی و توسعه زیرساخت کمک می‌کند. هدف اساسی قانون HS تعیین تعرفه ها، مالیات ها و عوارض قابل اعمال بر کالاهای وارداتی و صادراتی است. این سیستم طبقه بندی استاندارد به مقامات گمرک اجازه می دهد تا هزینه های مناسب را به طور دقیق محاسبه کنند.

کد HS به عنوان سنگ بنای مقررات تجارت بین‌المللی عمل می‌کند و به دولت‌ها در کنترل جابه‌جایی کالا از مرزها، اطمینان از طبقه‌بندی مناسب و پایبندی به مقررات قابل اجرا کمک می‌کند.

کد HS به عنوان یک ابزار ارزشمند برای تجزیه و تحلیل بازار عمل می کند. کسب‌وکارها، سازمان‌های تجاری و دولت‌ها از آن برای ارزیابی جریان‌های تجاری، پیگیری حجم محصولات خاص ورودی یا خروجی از یک کشور و تصمیم‌گیری آگاهانه بر اساس روند بازار استفاده می‌کنند.

در بازار جهانی، تعیین مبدأ کالا برای اهدافی مانند قراردادهای تجاری ترجیحی، الزامات برچسب‌گذاری و کنترل کیفیت بسیار مهم است. کد HS به شناسایی محل تولید یا پردازش یک محصول کمک می کند.

مقامات گمرک از کد HS برای کشف و جلوگیری از فعالیت های قاچاق و واردات کالای قاچاق استفاده می کنند. طبقه بندی دقیق محصول امکان شناسایی مغایرت ها و تجارت غیرقانونی بالقوه را فراهم می کند و امنیت مرزی را تقویت می کند.

دولت ها و سازمان های بین المللی برای جمع آوری آمار تجارت بر کد HS تکیه می کنند. این داده ها برای تحلیل اقتصادی، سیاست گذاری و ارزیابی عملکرد تجاری یک کشور بسیار ارزشمند است.

تعرفه گمرکی چه مزایایی دارد؟

وضع تعرفه های گمرکی برای کشورهای مختلف چندین مزیت قابل توجه را به همراه دارد که هر کدام نقش مهمی در حکومت جامع اقتصادی و تجاری یک کشور ایفا می کنند.

در اینجا برخی از مزایای کلیدی مرتبط با اجرای تعرفه های گمرکی وجود دارد:

1. تقویت صنایع داخلی:
تعرفه های گمرکی مکانیزم حفاظتی برای صنایع داخلی فراهم می کند. با اعمال تعرفه بر برخی از کالاهای وارداتی، دولت ها می توانند از صنایع داخلی محافظت و ارتقاء دهند و از رقابت ناعادلانه محصولات خارجی جلوگیری کنند. این حمایت به حفظ و ارتقای رقابت پذیری مشاغل داخلی کمک می کند.

2. مقررات تجارت بین المللی:
تعرفه های گمرکی جزء مقررات تجارت بین المللی هستند. آنها کشورها را قادر می سازند تا چارچوبی ساختاریافته برای جابجایی کالا از مرزها ایجاد کنند. از طریق مقررات تعرفه، دولت ها می توانند سیاست های تجاری را اعمال کنند، فعالیت های واردات و صادرات را مدیریت کنند و از انطباق با استانداردهای تجارت بین المللی اطمینان حاصل کنند.

3. ایجاد درآمد برای دولت:
یکی از وظایف اصلی تعرفه های گمرکی درآمدزایی است. با وضع مالیات بر کالاهای وارداتی، دولت ها وجوهی را جمع آوری می کنند که به درآمد ملی کمک می کند. این منابع مالی نقشی حیاتی در تامین مالی خدمات عمومی، توسعه زیرساخت ها و دیگر وظایف اساسی دولت ایفا می کنند.

4. تراز تجاری:
تعرفه های گمرکی نقش استراتژیک در تأثیرگذاری بر تراز تجاری یک کشور دارند. با تعدیل نرخ‌های تعرفه، دولت‌ها می‌توانند واردات کالاهای خاص را تشویق یا منع کنند و در نتیجه بر تراز تجاری کلی تأثیر بگذارند. این کنترل به مدیریت کسری ها و مازاد تجاری کمک می کند و به ایجاد یک محیط اقتصادی متعادل تر و پایدار کمک می کند.

5. کنترل واردات کالاهای خارجی:
تعرفه های گمرکی ابزاری برای تنظیم و کنترل ورود کالاهای خارجی است. دولت ها می توانند از تدابیر تعرفه ای برای مدیریت کمیت و نوع محصولات وارداتی استفاده کنند و اطمینان حاصل کنند که بازار داخلی با جایگزین های خارجی پر نشده است. این کنترل به حفظ ثبات و یکپارچگی بازار محلی کمک می کند.

6. ارتقای صادرات:
از تعرفه های گمرکی نیز می توان به صورت استراتژیک برای ارتقای صادرات استفاده کرد. با ارائه نرخ‌های تعرفه‌ای مطلوب بر روی برخی از کالاهای در نظر گرفته شده برای صادرات، دولت‌ها می‌توانند کسب‌وکارهای محلی را برای مشارکت در تجارت بین‌المللی تشویق کنند. این رویکرد رشد بخش صادرات را تشویق می کند، توسعه اقتصادی و مشارکت در بازار جهانی را تقویت می کند.

مراحل دریافت کد تعرفه گمرکی

برای دریافت کد تعرفه مراحل زیر را طی کنید:

به وب سایت irancode.ir رفته و قسمت درختواره ایران واقع در بالای سایت را انتخاب کنید. در این بخش به زیربخش درختواره بین المللی دسترسی پیدا کنید.

طبقه بندی تعرفه را در این بخش مشخص شده بررسی کنید. این مرحله شامل بررسی و شناسایی کدهای تعرفه مربوطه برای محصولات خاص یا کالاهای مورد علاقه است. سیستم طبقه بندی تعرفه روشی ساختاریافته و استاندارد برای طبقه بندی اقلام برای اهداف گمرکی ارائه می دهد که اسناد دقیق و انطباق با مقررات را تسهیل می کند.

انواع تعرفه گمرکی

تعرفه های گمرکی که بر اساس سیاست های تجاری هر کشور شکل می گیرد، انواع مختلفی را با هدف تسهیل ترخیص کالا از گمرک در بر می گیرد. تخصیص ارز برای هر محصول از طریق این تعرفه های گمرکی متنوع قابل تعیین است.

به طور کلی، تعرفه های گمرکی به چهار نوع اصلی تقسیم می شوند:

انواع تعرفه های گمرکی از نظر هدف:

تعرفه های گمرکی بر اساس هدف خود به سه دسته تعرفه های مالی، تعرفه های حمایتی و تعرفه های شاخص طبقه بندی می شوند.

1. تعرفه‌های مالی: این تعرفه‌ها عمدتاً بر تأمین مالی هزینه‌های دولت متمرکز شده‌اند، این تعرفه‌ها به عنوان منبع درآمدی حیاتی عمل می‌کنند.
2. تعرفه های شاخص : با هدف هدایت تقاضای مصرف کننده به سمت محصولات خاص و تأثیرگذاری بر رفتار خرید.
3. تعرفه های حمایتی: با هدف ایجاد شرایط رقابتی برای کالاهای داخلی در برابر همتایان وارداتی، حمایت از صنایع داخلی.

انواع تعرفه های گمرکی بر اساس مرجع صادرکننده:

از نظر اختیارات، تعرفه ها به صورت مستقل و قراردادی دسته بندی می شوند.

1. تعرفه های مستقل: توسط کشور ذینفع بر اساس ملاحظات ملی تدوین می شود.
2. تعرفه های قراردادی: از طریق قراردادهای دوجانبه یا چند جانبه برای مدت معین، از جمله تعرفه های ترجیحی تعیین می شود.

انواع تعرفه های گمرکی از نظر شکلی:

تعرفه های گمرکی را می توان به دو صورت تک و مرکب دسته بندی کرد.

1. تعرفه واحد: نرخ یکسانی را برای همه کالاهای وارداتی مشخص می کند و درصد حقوق گمرکی یکسانی را برای همه انواع کالا اعمال می کند.
2. تعرفه مرکب: شامل طبقه بندی کالاهای مختلف وارداتی است که برای هر دسته یک نرخ مشخص تعیین می کند.

انواع تعرفه های گمرکی از نظر محاسباتی:

تعرفه های گمرکی بر اساس منبع محاسباتی به تعرفه های ارزشی، خاص یا کمی و مختلط یا مرکب طبقه بندی می شوند.

1. تعرفه ارزشی: حقوق ورودی تابعی از ارزش کالاهای وارداتی است. آگاهی از تعرفه ارزش برای ترخیص کالا از گمرک ضروری است.
2. تعرفه ویژه: حقوق ورودی با توجه به مقدار محصول تعیین می شود که از ضرب نرخ عوارض در مقدار محصول بدست می آید که در آن اطلاع از ارزش کالا بسیار مهم می باشد.
3. تعرفه مختلط یا مرکب: از ترکیبی از هر دو روش ویژه و ارزشی در تعیین حقوق ورودی استفاده می کند.

درک این دسته‌بندی‌ها بینش‌هایی را درباره اهداف و روش‌های متنوعی که کشورها در اجرای تعرفه‌های گمرکی، همسو با اهداف اقتصادی و سیاست‌های تجاری آن‌ها به کار می‌گیرند، ارائه می‌کند.

کدام نهادها تعرفه گمرکی را تعیین می کنند؟

سالانه دولت ایران برای تعیین نرخ تعرفه گمرکی کالاهای مختلف تشکیل جلسه می دهد. این نرخ‌ها، که در نظارت بر تجارت بین‌الملل نقش اساسی دارند، تحت یک فرآیند تأیید رسمی، از جمله بررسی دقیق کمیسیون ماده یک قرار می‌گیرند. پس از تصویب، نرخ های تعرفه مصوب به دستگاه های دولتی و سازمانی ذیربط ابلاغ می شود.

بخش قابل توجهی از این فرآیند نظارتی توسط کمیته دائمی مقررات واردات و صادرات نظارت می شود. این کمیته متشکل از نمایندگانی از وزارت بازرگانی، وزارتخانه های مختلف ذیربط، بانک مرکزی، اتاق بازرگانی و صنایع و گمرک نقش کلیدی دارد. از جمله وظایف اصلی آن، تدوین لوایح قانونی مربوط به مقررات صادرات و واردات است. آیین نامه اجرایی تفصیلی بعدی این لوایح با کار دقیق کمیسیون ماده یک تعیین می شود.

اطمینان از هماهنگی قوانین تعرفه گمرکی با استانداردهای بین المللی برای حفظ روابط تجاری مثبت بین المللی بسیار مهم است. همسویی با هنجارهای جهانی به جلوگیری از اختلافات و تنش‌های احتمالی بین کشورها کمک می‌کند و احتمال درگیری‌های تجاری و اقداماتی را که ممکن است توسط دولت‌ها متقابلاً به رسمیت شناخته نشود، به حداقل می‌رساند. این همسویی، به نوبه خود، فرآیندهای تجارت بین المللی را ساده می کند.

برای افراد و مشاغلی که در امر ترخیص کالا از گمرک فعالیت می کنند، داشتن درک جامع از تعرفه های واردات و صادرات، همراه با شرایط لازم برای ثبت سفارش، ضروری است. علاوه بر این، داشتن اطلاعات کافی در مورد مقررات کشورهای خاص حاکم بر واردات و صادرات برای عملکرد روان و مطابق با تجارت بین‌المللی حیاتی است. این دانش، اجرای دقیق رویه های گمرکی و اعمال تعرفه ها و هزینه های مناسب را با رعایت قانون تضمین می کند.

تفاوت تعرفه گمرکی و حقوق ورودی چیست؟

این دو مفهوم شباهت قابل توجهی دارند. تعرفه گمرکی اساساً به عنوان یک شاخص عددی عمل می کند که ارزش و طبقه بندی کالاها را در طی فرآیند ترخیص کالا از گمرک تعیین می کند. در راستای این تعیین، مالیات و عوارض از صاحبان کالا اخذ می شود. از سوی دیگر، هزینه ورودی، مبلغی است که گمرک از صاحبان محموله دریافت می کند و شامل هزینه های مختلف در قالب هزینه ها و عوارض گمرکی است.

تعرفه گمرکی که به عنوان یک معیار قابل سنجش عمل می کند، نقش حیاتی در تعیین وضعیت و ارزش کالاها در هنگام ترخیص کالا از گمرک دارد. متعاقباً مالیات و عوارض مربوط به این کالاها بر اساس این طبقه بندی تعرفه محاسبه می شود. هزینه ورودی که اساساً یک اصطلاح جمعی برای هزینه ها و عوارض گمرکی است، به عنوان کمک مالی توسط صاحبان محموله برای پردازش و ترخیص کالاهای خود از طریق گمرک عمل می کند. این هزینه با توجه به ماهیت و ارزش اقلام وارداتی یا صادراتی متفاوت است.

سخن اخر

برای راهنمایی جامع در مورد نیازهای تجاری و واردات/صادرات خود، با متخصصان باتجربه شرکت بازرگانی آراکو تجارت مشورت کنید. آراکو تجارت که به دلیل تخصص گسترده انباشته شده در طی سالیان متمادی مشهور است، پیشرو در پیمایش پیچیدگی های واردات و ترخیص کالا از گمرک می باشد.

خدمات این شرکت طیف گسترده ای از حوزه ها از جمله مشاوره تجارت بین المللی، روش های کارآمد ترخیص گمرکی، و راه حل های استراتژیک واردات/صادرات متناسب با نیازهای کسب و کار شما را در بر می گیرد.

برای کاوش در طیف کامل خدماتی که ارائه می کنند و برای به دست آوردن اطلاعات مورد نیاز، بازدید از وب سایت رسمی آراکو تجارت به شدت توصیه می شود زیرا با خیالی آسوده می توانید کسب و کار خود را ارتقاء دهید. این منبع شما را با تیم آگاه آراکو تجارت مرتبط می‌سازد و اطمینان حاصل می‌کند که مشاوره و پشتیبانی تخصصی در بهینه‌سازی عملیات تجاری خود دریافت می‌کنید.